Veel mensen denken dat je als moedertaalspreker ‘automatisch beter’ schrijft dan als niet-moedertaalspreker. Dat is lang niet altijd het geval, en de redacteuren van het wetenschappelijke tijdschrift Nature menen zelfs het tegenovergestelde. Hoeveel Nederlanders kent u namelijk niet waarvan u en uw kantoorgenoten denken “jee, wat schrijft hij slecht”? En dan hebben we het over Nederlandse teksten die door een volbloed-Nederlander zijn geschreven. Makkelijker wordt het plotseling als die volbloed-Nederlander een (zeg even) Turkse achtergrond heeft, want dan is een excuus alweer snel gevonden (lees What’s in language 12).
Natuurlijk hebben moedertaalsprekers een streepje voor. Je mag bijv. verwachten dat Nederlanders minder spelfouten maken dan niet-Nederlanders die immers niet jarenlang op school met de –t en de –dt om de oren zijn geslagen (en omgekeerd). Maar als u die, vaak cosmetische, (spellings-) hindernissen heeft genomen, gaat het om denkprocessen, rekening houden met de verwachtingen van de lezer, heldere en logische uiteenzettingen enz. En behoudens een cultureel bepaald dingetje hier en daar, verschilt het dan niet zo veel of u in het Engels of in het Nederlands schrijft. Met andere woorden: iemand die warrig Nederlands schrijft, zal ook warrig Engels schrijven (en andersom).
Neem bijv. nog eens die gerund (‘gerundium’ in het Nederlands). In blog Correctness 10 hebben we daar al de “regels” uiteengezet. En er zullen inderdaad niet veel Engelstalige schrijvers de volgende zinnen schrijven: 1. We expect entering negotiations next quarter 2. We recommend to accept their proposal 3. I look forward to meet you in February 4. We refuse paying the penalty the American judge told us to pay Louter en alleen omdat ze allemaal (grammaticaal) fout zijn. Waarom? Ga naar Correctness 10. Maar dit soort zaken liggen allemaal in die –t en –dt categorie.
Hoewel de gerund grammaticaal razendcorrect is (of kán zijn), stelt die gerund lezers namelijk voor een drietal problemen:
Ten eerste nodigen gerunds uit om ze te interpreteren als werkwoord (zijn ze in principe ook, alleen eindigen ze op –ing), maar zijn het eigenlijk zelfstandige naamwoorden. Dus eerst nodigen ze ons uit om ze als werkwoorden te zien, maar ze “werken” niet en daarom moeten we een heel stuk verder lezen om te zien waar het échte werkwoord van de zin staat. Lees bijv. Listening to his client complaining about the weather, the lawyer concluded that…waar de lezer zich eerst een weg moet banen door maar liefst twee andere werkwoorden (listening, complaining) voordat hij tot het échte WERKwoord (concluded) komt. Overigens, let op de plaats van de komma (alles vóór het Subject laten volgen door een komma). Deze helpt de lezer een stuk op weg.
Ten tweede neemt een gerund vaak de plaats in van het lijdend voorwerp (Object). Neem het Engelse werkwoord to like. Het enige werkwoord waar je, zonder verschil in betekenis kan zeggen: I like swimming en I like to swim. (zie, opnieuw: Correctness 10). Om lezers (bewust of onbewust) niet in verwarring te brengen, zouden wij altijd opteren voor: I like to swim. Enkel en alleen omdat de lezer dat ‘verwacht.
Ten derde, en waarschijnlijk de belangrijkste, gerunds dagen de schrijver uit om een enorme hoeveelheid informatie te spuien voordat hij tot de kern van de zin komt: Listening to his badly shaved ill-tempered and reeking after two days’ alcohol consumption (vul zelf aan) somewhat imbued client complaining about the (vul zelf aan) weather, which (vul zelf aan), the lawyer concluded that…
Met andere woorden: als u schrijft, kom dan zo snel mogelijk met het (grammaticale) onderwerp van de zin (the lawyer, in bovenstaand voorbeeld), en laat die dan zo snel mogelijk volgen door de persoonsvorm (concluded, in hetzelfde voorbeeld). Kom daarna pas met uw stortvloed aan overige informatie! Als u dat niet doet, kunt u voor rare dingen komen te staan.
Een mooi voorbeeld van hoe het mis kan gaan, hebben we al eens gegeven in What’s in a language (20) waar veel te veel informatie vóór het (grammaticale) onderwerp ervoor heeft gezorgd dat de officiële Engels vertaling van het NVB beslaggarantie model o.i. niet meer klopt. Dat komt er nou van.