Wat is VanEps Kunneman VanDoorne voor een kantoor?
VanEps Kunneman VanDoorne bedient cliënten over de hele wereld die zaken doen met of via de Nederlandse Cariben, en natuurlijk bedrijven, overheden en andere organisaties die hier gevestigd zijn. We maken deel uit van Lex Mundi; het gerenommeerde wereldwijde netwerk van onafhankelijke advocatenkantoren. We bestaan al meer dan 75 jaar en zijn als geen ander kantoor thuis op de eilanden waar we opereren. Dat doen we met vestigingen op Curaçao, Bonaire, Aruba, St. Maarten en een Dutch Caribbean Desk in Amsterdam. Verder doen we ook zaken op St. Eustatius, Saba en Suriname. Wat ons bijzonder maakt is onze combinatie van internationale en lokale expertise. Wij zijn gespecialiseerd in ondernemingsrecht, financieringen en commercieel recht (bij- voorbeeld algemene contracten en arbeidsrecht) en richten ons daarbij in het bijzonder op de financiële sec- tor, lucht- en scheepvaart, vastgoed, hospitality, ICT en de publieke sector inclusief energie en andere utiliteiten. !
Wat houdt de associatie met Van Doorne Amsterdam in?
Sinds 1978 hebben we een samenwerkingsverband met (rechtsvoorgangers van) Van Doorne. We delen kennis en schakelen elkaar in wanneer nodig voor een zaak.
Jullie hebben in Amsterdam ook een Dutch Caribbean Desk. Wat houdt deze in?
In Amsterdam onderhouden we vooral relaties met Nederlandse en Europese bedrijven en organisaties die banden hebben of zaken willen gaan doen met de jurisdicties waar wij werken. Verder gebruiken we de desk voor recruitment doeleinden, omdat de meeste van onze startende advocaten (ook) in Nederland studeerden.
Hebben de wijzigingen (staatsvorming) van bijzondere gemeente (BES) of die van “land binnen het Koninkrijk” nog invloed gehad op VanEps Kunneman VanDoorne?
Ondanks het concordantiebeginsel loopt door de staatkundige wijzigingen van 2010 wet- en regelgeving in het Koninkrijk en tussen de landen in de Cariben uiteen. Ons kantoor is regelmatig betrokken bij de totstandkoming van wet- en regelgeving, zowel in opdracht van wetgevers, maar ook als er in de markt om consultatiereacties wordt gevraagd. Dan is het goed om ‘van binnenuit’ te weten wat lokaal speelt en op een eiland een team advocaten te hebben zitten die de lokale wensen en haalbaarheid kunnen inschatten. Onze organisatie heeft mede daarom in 2009 en 2011 vestigingen geopend op Bonaire en St. Maarten. Bovendien vinden onze cliënten het heel prettig dat we letterlijk en figuurlijk de weg weten op de eilanden waar zij zaken doen. Prettige bijkomstigheid is dat we onze cliëntenbasis daardoor flink hebben uitgebreid op die eilanden en minder afhankelijk zijn van één relatief grote economie, namelijk Curaçao.
Verschillen jullie aandachtsgebieden of het soort cliënten met die van een kantoor in Nederland? Een combinatie van factoren zorgt voor de focus van ons kantoor. Van oudsher staat VanEps Kunneman VanDoorne veel overheden en nutsbedrijven bij. In de jaren ’50 van de vorige eeuw kwam de toeristensector op in de toenmalige Nederlandse Antillen. Dat leidde tot toenemend luchtvervoer (vracht ging al en gaat meestal over zee). Ons kantoor heeft daardoor een sterke praktijk in die sectoren. De Tweede Wereldoorlog wordt wel gezien als het begin van de offshore industrie (door zetelverplaatsingen). In de decennia daarna groeide dat, waardoor een sterke financiële sector is ontstaan die ons kantoor inmiddels alweer decennia lang bedient. Overigens is dit de laatste jaren aan het veranderen naar de zogeheten midshore industrie, waarbij efficiënte fiscale mogelijkheden gecombineerd worden met een onshore, transparant systeem van tarieven, regelgevingen en verdragen. De behoeften van deze cliënten leidt tot specialisatie in rechtsgebieden zoals financieel recht, ondernemingsrecht, financieringen/zekerheden, vastgoed en algemeen commercieel recht (distributie, IE, algemene contracten en arbeidsrecht). Qua omvang zijn die gebieden ongeveer even groot. Overigens adviseren én procederen we voor onze cliënten.
Zie je in het Caribisch deel juist door cultuur, ligging e.d. ook een nadruk op meer of andersoortige zaken/cliënten dan in Nederland?
De eilanden zijn relatief klein, maar hebben wel allemaal een lucht- en zeehaven. Ruimte is schaars. Ook zijn overheden relatief meer dan in Nederland eigenaar van nutsbedrijven en spelen (daardoor) een grote rol in de economie die op zich juist weer veel kleiner is dan in Nederland. Dergelijke factoren gecombineerd maakt dat er een grote behoefte is aan specialismen zoals vastgoed (in de ruimste zin, van omgevingsrecht tot civiel en PPS), vervoersrecht en advies over governance. Zo hebben wij een unit Governance Risk & Compliance.
Wat is jullie dienst ‘Flying Lawyers’ en is dit een specifiek voorbeeld van een dienst die jullie onderscheidt van de concurrent.
Cliënten waarderen het enorm dat we onze diensten in de hele regio verlenen, ook als we daar geen vestiging hebben. Wanneer onze aanwezigheid gewenst is op Saba of in Suriname, bijvoorbeeld wanneer onafhankelijk juridisch advies nodig is, vliegen we eenvoudigweg advocaten van ons kantoor in. Op die manier is het niet nodig om op elke locatie fysieke kantoren te hebben en kunnen we opereren zoals wanneer dat wel het geval zou zijn. Daarnaast zijn wij, voor zover bekend, het enige kantoor met een vestiging in alle landen – Aruba, Bonaire, Curaçao, St. Maarten en Nederland – en alle jurisdicties (de BES-eilanden) van het Koninkrijk der Nederlanden.
Jullie zijn actief op meerdere eilanden. Heb je daar- door ook een andere soort relatie met de klant, en hoe houden jullie cliënten vast danwel acquireren jullie nieuwe cliënten?
Door met volwaardige teams van advocaat-stagiair tot senior medewerker of partner en ondersteuning op alle eilanden aanwezig te zijn, maak je daadwerkelijk onderdeel uit van de lokale maatschappij. Die teams bestaan per eiland allemaal uit ongeveer 10 personen, behalve op Curaçao, waar de overige ongeveer 50 mensen werken. Veel van de mensen die bij ons werken bekleden maatschappelijke posities, bijvoorbeeld door te doceren aan de universiteit, bedrijfsverenigingen te besturen en twee van onze advocaten zijn lid en plaatsvervangend lid van de SER (van respectievelijk Curaçao en St. Maarten).
‘De helft van ons werk internationaal’
Aangezien de economieën relatief klein zijn, ken je al snel veel stakeholders. Persoonlijke relaties zijn dan ook zeker zo belangrijk als in Nederland. Daarnaast hebben we een regionaal cliëntrelatieprogramma, inclusief cliënttevredenheidonderzoek dat niet onderdoet voor dat van Nederlandse en internationale kantoren. Overigens is de helft van ons werk internationaal. Dat komt dan vaak uit Nederland, Londen of New York en via andere advocaten, fiscalisten of bankiers. De relaties die we met hen onderhouden zijn ook vergelijkbaar met zoals dat bij andere kantoren gaat met internationale relaties.
Veel bedrijven in het Caribische gebied zijn gericht op de V.S. Is dit bij jullie ook het geval?
Het klopt dat de economieën op de eilanden meer gericht zijn op de Americas (zowel Noord- als Zuid Amerika). Echter, wij praktiseren alleen het recht van de jurisdicties in de Nederlandse Cariben (Aruba, BES- eilanden, Curaçao en St. Maarten) en Suriname. In die laatstgenoemde jurisdictie worden we vooral betrokken bij internationale aspecten van grote investeringen en andere transacties. We hebben een Suriname desk, maar geen vestiging aldaar. Regelmatig werken we dan ook samen met een local counsel. Een aantal advocaten is behalve bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba ook ingeschreven als advocaat in Nederland en ook één advocaat in New York.
Qua internationalisering zie je dat er internationale kantoren zijn die topadvocaten aantrekken en ver- volgens opereren tegen lokale (nationale) tarieven die lager liggen dan gebruikelijk. Merken jullie hier iets van?
Die trend heeft onze regio nog niet bereikt. Overigens worden in omringende landen vergelijkbare tarieven gerekend als in onze jurisdicties. Wat je wel ziet is het ontstaan van kleine kantoren met een of enkele advocaten die eerder bij de wat grotere kantoren in Nederland of in onze regio werkten.
De overhead bij die kantoren is natuurlijk lager en daardoor kunnen zij in sommige gevallen aantrekkelijke tarieven hanteren. Echter, ons kantoor heeft een enorm knowhow voordeel, werkt met gedifferentieerde uur- tarieven afhankelijk van onder meer de complexiteit van de zaak, en wij bieden veelal alternatieve prijs- arrangementen aan. Bovendien zijn wij gevestigd op alle eilanden in de regio. Daardoor leveren wij middelgrote, grote, regionale en internationale partijen meestal geheel naar hun tevredenheid juridische diensten.
Veel bedrijven in het Caribische deel opereren internationaal. Deze vragen om een bredere inter- nationale dekking. Hoe realiseren jullie dit?
We maken heel veel gebruik van het Lex Mundi netwerk. Daarnaast zijn wij lid van World Services Group. Beide netwerken fungeren als een keurmerk, waardoor je verzekerd bent van consistente kwaliteit in elke jurisdictie. Naar de voorkeur van de cliënt kunnen wij alle aspecten van een zaak, alle contacten en alle dienstverlening kanaliseren via ons eigen kantoor. Op die manier ervaart de cliënt de behandeling van de zaak alsof die bij één kantoor zou liggen. Dat geldt overigens ook voor services die wij niet kunnen bieden, zoals belastingadvies of notariële diensten. Ook dan nemen wij een coördinerende rol.
In Nederland zien we niches verder opkomen/ groeien zoals bijvoorbeeld juridische ondersteuning in de energiesector. Herkennen jullie het opkomen of het groeien van niches ook op jullie markt?
Echte nichekantoren zijn hier (nog) niet. De advocaten op kantoren als eerder genoemd, die een kantoor zijn gestart, hebben soms wel een voorkeur voor bepaalde rechtsgebieden zoals ondernemingsrecht. Wij focussen ook duidelijk, maar dan vooral op bepaalde sectoren en wel breder dan een nichekantoor (i.e. de financiële sector, (semi)overheden, vastgoed en hospitality).
Zijn jullie tarieven en prijsmodellen te vergelijken met die in Nederland of vergelijk je die met andere landen in de regio en merken jullie ook dat het traditionele declaratiemodel (uurbasis) onder druk staat?
Onze tariefstructuren en Alternative Fee Arangements (AFAs) lijken zeer op wat in Nederland bij de grote kantoren en internationaal gangbaar is.
‘Focus op toegevoegde waarde’
Die trend van toenemende druk op het traditionele declaratiemodel zien wij in de Nederlandse Cariben ook, zowel bij onze nationale als internationale cliënten. Er wordt met name explicieter gevraagd naar en gelet op de toegevoegde waarde die voor een bepaalde prijs wordt geleverd. Wij maken die verhouding altijd zo concreet mogelijk voor de cliënt, denken mee over innovatieve samenwerkingsvormen en werken in toenemende mate met AFAs.
Binnen de transactiepraktijk zie je veel meer declaratie op basis van prijsafspraken, is dit bij jullie ook het geval?
Ja; cliënten hebben graag vooraf inzicht in en liefst ook zoveel mogelijk zekerheid over hun juridische kosten. Wij stellen ons ten doel daar proactief en op een heldere manier duidelijkheid in te verschaffen, waar dat mogelijk is.
Onderscheidend vermogen wordt steeds belang- rijker. Hoe realiseren jullie dit?
De meeste toegevoegde waarde kunnen wij leveren bij complex en specialistisch werk. Bij meer generalistisch werk proberen we te standaardiseren of samenwerking te zoeken met cliënten. Maar in alle gevallen proberen we vooraf te doorgronden wat de daadwerkelijke behoefte is van de cliënt. Daarin investeren we tijd, die we verderop in het proces besparen doordat we een efficiëntere werkwijze kunnen volgen en effectief naar het doel toe werken.
Een ontwikkeling binnen de advocatuur is de sector gestuurde aanpak i.t.t. de traditionele rechtsgebied aanpak. Zie je deze ontwikkeling ook in het Caribisch gebied en/of verwacht je dat deze aanpak opportuun wordt?
We zien dit nog niet veel, maar zoals aangegeven, doen wij dit wel expliciet en focussen wij – overigens al veel langer – op: de financiële sector, scheep- en luchtvaart, vastgoed, hospitality, ICT en de publieke sector inclusief energie en andere utiliteiten.
Brengt het werken in het Caribische deel nog andere competenties met zich mee?
Integriteit (betrouwbaarheid) zien wij als een basisvereiste. De kerncompetenties die wij verder zoeken in onze mensen zijn: resultaatgerichtheid (ambitie, uitdaging en doelgerichtheid), pragmatisme (energie, actie en volharding) en verantwoording (conformeren, eigenwaarde en leiderschap). Dat zijn denk ik niet wezenlijk andere competenties dan je bij Nederlandse kantoren ziet, met uitzondering wellicht van de laatste. Advocaten bij ons krijgen sneller verantwoordelijkheden en van hen wordt eerder verwacht dat je cliënt- relaties aangaat en onderhoudt. We zoeken dus ook echt ondernemende advocaten.
De arbeidsmarkt is relatief klein. Hoe werven jullie goed personeel?
We hebben gelukkig een vrij stabiel personeelsbestand in onze backoffice. Overigens is voor de ondersteunende functies regionaal vaak aan goed personeel te komen.
Omdat de studie Nederlands recht toegang geeft tot de advocaatstage alhier en een Nederlandse stageverklaring hier geldig is, komen onze advocaten veelal uit Nederland. Daarbij hebben wij voor startende advocaten overigens de voorwaarde van banden met de regio (voor ervaren advocaten is dat een pre). Omdat wij de lat hoog leggen concurreren we met veel Nederlandse kantoren. Met een aantrekkelijke propositie van een gedegen maar praktische opleiding, zelfstandig werk, fantastische cliënten met prachtige zaken en goede arbeidsvoorwaarden lukt het ons talent aan te trekken en vast te houden.
Is er een verschil in besteedbaar inkomen t.o.v. Nederland en zijn de salarissen hierop aangepast?
De salarissen die wij bieden stelt onze mensen in staat vergelijkbaar te leven als in Nederland. Omdat de kosten veelal lager liggen, liggen de salarissen ook lager. Overigens zijn de lokale valuta aan de Amerikaanse dollar gekoppeld (en op Bonaire is dat zelfs de valuta), dus de wisselkoers versus de Euro speelt een rol in die vergelijking.
In Nederland kun je zeggen dat er een overschot aan opleidingen en cursussen is i.v.m. de verplichte permanente educatie. Hoe is dit geregeld bij jullie?
Gelukkig is er op Curacao, St. Maarten en Aruba een opleidingsinstituut dat opleidingen verzorgt voor stagiairs. Dat is niet verplicht vanuit de Orde, maar wel voor onze mensen. Daarnaast zijn er regelmatig initiatieven van Nederlandse opleidingsinstellingen en individuele hoogleraren die maar al te graag een cursus in de Cariben komen geven. Bovendien is er eens per jaar een PAO cursus, die mede door ons kantoor georganiseerd wordt.
Veel onderscheidende zaken zijn al besproken, maar als je een pitch zou moeten geven, waar liggen samengevat jullie sterke punten en waar onderscheiden jullie je in t.o.v. concurrenten?
VanEps Kunneman VanDoorne is het enige advocatenkantoor met vestigingen in alle landen van het Nederlandse Koninkrijk. We kennen de sectoren waarin onze cliënten opereren. Bedrijven en overheden schakelen ons dan ook in voor specialistisch advies: zowel wat betreft de specifieke jurisdicties als wat betreft de vele rechtsgebieden waarover we adviseren. Door ons advies toe te spitsen op de dagelijkse praktijk en de zakelijke, commerciële omstandigheden van onze cliënten, bieden we hen een heldere toegevoegde waarde.