De hype rondom LegalTech is duidelijk zichtbaar in de juridische markt. Veel congressen over LegalTech worden georganiseerd en consultants als Richard Susskind en Casey Flaherty kunnen hun dagen ruimschoots vullen met lezingen over hun visie op dit onderwerp. De vraag is hoe advocatenkantoren naar deze ontwikkelingen op het terrein van LegalTech kijken. Wordt hun businessmodel door de komst van LegalTech op de kop gezet? Zal een deel van het juridische werk niet meer door advocaten worden gedaan?
Wij vroegen Johan Koggink (directeur) en Arno van Beurden (advocaat/partner Arbeid & Pensioen) naar hun ervaringen met en hun visie op LegalTech bij Van Benthem & Keulen. Een kantoor dat met onder andere het serviceconcept vanDienst de laatste jaren succesvol is geweest. Koggink: “Wij volgen de ontwikkelingen van LegalTech nauwlettend om te zien hoe wij onze dienstverlening hiermee zouden kunnen verbeteren. Naar onze mening zal de impact van LegalTech per segment in de juridische markt verschillen. Wanneer je kijkt naar de slager op de hoek die veelal eenvoudige contracten nodig heeft dan zullen online aanbieders dit segment over-nemen. Aanbieders zoals Legal Zoom in de V.S. zijn daar al succesvol in het veroveren van deze markt. Een groot gedeelte van deze markt was ook niet ontgonnen. Vele kleine MKB’ers vonden de weg niet naar een advocaat en dit onbenutte potentieel is een mooi jachtterrein voor legal online aanbieders. Het kleine MKB dat wel de weg had gevonden naar een advocaat of een rechtsbijstandsverzekeraar zal ook interesse hebben in een online aanbieder. Veelal gaat het hier om commodities die het hart vormen van het aanbod van online aanbieders. Kleine advocatenkantoren en rechtsbijstandsverzekeraars zullen in dit segment van het kleiner MKB veel last krijgen van legal online aanbieders. In het hogere segment, waar ons kantoor opereert, zal LegalTech niet zozeer een vervanging betekenen maar veel eerder een belangrijk hulpmiddel voor een advocaat zijn om efficiënter en met nog meer kwaliteit te werken. Zo kan bijvoorbeeld e-discovery software bij zaken als due diligence en compliancetrajecten voor meer snelheid en kwaliteit zorgen. Dit betekent een betere prijs-kwaliteitsverhouding voor cliënten. Kortom, LegalTech zal in eerste instantie al veel kunnen bijdragen aan het verbeteren van werk-processen binnen een advocatenkantoor.
In het grote aanbod van LegalTech producten is het essentieel om hiervoor een goede businesscase te maken. De kernvraag is dan: Worden cliënten hier gelukkiger van? Vanuit deze vraag heeft ons kantoor de VBK Transitie App ontwikkeld, waarmee wij recent als eerste advocatenkantoor ooit de prestigieuze Computable Award 2016 hebben gewonnen.” Arno van Beurden, partner bij de praktijkgroep Arbeid & Pensioen over deze App: “Deze App is een gratis service en kan worden gedownload door iedereen. De App is geschikt voor Apple en Android. Via deze App, voorzien van alle privacy waarborgen, kunnen werkgevers en werknemer de sinds 1 juli 2015 geldende transitievergoeding, de beëindigingsvergoeding die werknemers ontvangen bij het einde van de arbeidsovereenkomst, berekenen. Daarnaast kan er ook een berekening worden gemaakt van de vergoeding die gold onder het oude recht. Deze laatste vergoeding wordt vaak nog als referentiekader gebruikt in onderhandelingen. De App kan hier worden gedownload en is zeer gebruikersvriendelijk en praktisch.”
Een andere belangrijke ontwikkeling binnen LegalTech is volgens Koggink het gebruik van Big Data. Koggink: “Dit staat nog in de kinderschoenen in de juridische markt maar biedt voor de toekomst grote mogelijkheden. Big Data kunnen helpen om beter onderbouwde adviezen en offertes te maken. Big Data zullen zeker een advocaat bij meer complexe juridische kwesties niet vervangen. Een persoonlijk oordeel gekoppeld aan de specifieke context van de cliënten kan niet door software worden overgenomen maar Big Data kunnen wel behulpzaam zijn bij het tot stand komen van een beter persoonlijk oordeel. Tevens kunnen Big Data helpen om de dienst-verlening naar cliënten te verbreden. Een voorbeeld hiervan is het arbeidsrecht waarbij wij enkele jaren geleden aan het adviesbureau Boer & Croon de opdracht hebben gegeven op grond van data van de afgelopen vijf jaar te kijken welke variabelen in een zaak de duur van een ontslagzaak bepalen. Van Beurden hierover: “Dat verschaft niet alleen goede informatie om bijvoorbeeld een fixed fee af te spreken met een cliënt, maar geeft ook nuttige informatie om te controleren of je het proces samen met je cliënt efficiënt hebt ingericht. Of dat de interne werkprocessen bij de cliënten verder geoptimaliseerd kunnen worden. Hierdoor wordt de dienstverlening naar de cliënten verbreed omdat je niet alleen de ontslagzaak regelt, maar de benchmark op basis van Big Data nuttige informatie voor de cliënt kan opleveren.”
Een ander voorbeeld van LegalTech en het gebruik van Big Data is de litigation valuator die ontwikkeld is door Marcel Ruygvoorn, hoofd Commercial Litigation binnen Van Benthem & Keulen. Koggink: “Met de litigation valuator zijn wij nu ongeveer twee jaar bezig. Dit programma stelt ons in staat om voor civiele procedures vaste prijzen te berekenen. Dat doen we onder meer op basis van schattingen die steeds nauwkeuriger worden, omdat ze zijn gebaseerd op een database met data over vergelijkbare procedures die we in het verleden hebben verzameld en die we natuurlijk met steeds meer data blijven vullen. In het begin van 2017 zullen wij deze litigation valuator als een software tool officieel gaan introduceren, nadat wij nu al enkele jaren hier intern ervaring mee hebben opgedaan. Hierbij geldt hetzelfde als bij de bekroonde VBK Transitie App: Test eerst goed voordat je LegalTech aan cliënten beschikbaar gaat stellen.”
Tot slot, wat zijn nu de belangrijke aspecten bij LegalTech voor advocatenkantoren? Koggink: “Je ziet dat Legal-Tech nu een hype is. Belangrijk is om het gezonde verstand te blijven gebruiken. Dat betekent allereerst voor ons: Wat is nu de specifieke businesscase van een bepaalde LegalTech toepassing? Worden onze cliënten of onze juridische professionals hier gelukkiger van? Verbetert het onze kwaliteit of kunnen wij hierdoor efficiënter werken? Dit zijn gebruikelijke business vragen maar in het enthousiasme voor LegalTech en het gevoel niet achteraan te willen lopen, worden deze vragen wel eens vergeten.”
Een tweede punt bij LegalTech is: Ga je zelf ontwikkelen of maak je gebruik van hetgeen in de markt wordt aangeboden? Koggink hierover: “Als het kleinschalig LegalTech is dan kan je het zelf nog wel ontwikkelen, zoals wij bijvoorbeeld bij de VBK Transitie App hebben gedaan. In het algemeen is het echter verstandiger om alert en wendbaar te kijken naar wat de markt aanbiedt. De algemene ervaring bij software is ook dat deze software vrij snel na introductie voor redelijke prijzen voor een ieder beschikbaar komt. Dat is ook het businessmodel van software ontwikkelaars die het van schaalbaarheid moeten hebben om hun investeringen terug te verdienen. Tevens wordt deze software dan vaak de standaard in de markt en wil jij niet met een duur zelfontwikkeld softwareprogramma opgescheept zitten dat niet bij deze standaard aansluit. Tenslotte verwachten wij niet dat kunstmatige intelligentie de gespecialiseerde advocaat gaat vervangen. Het zal nog lang duren voordat een advies puur op algoritmen wordt gemaakt. Een cliënt wil graag een persoonlijke bevestiging zien van zijn advocaat, die precies aansluit bij de specifieke context van de cliënten. Zeker omdat de belangen vaak groot zijn. Voor een gespecialiseerde advocaat blijft dus zeker plaats en is LegalTech een kans om zijn kwaliteit en efficiency te optimaliseren.”
