Verwijswoorden…, altijd handig om niet hele zinnen of zinsdelen te herhalen en zodoende teksten iets makkelijker leesbaar te maken. In het alledaagse taalgebruik vormen ze, normaalgesproken, geen probleem en leveren ze hooguit soms een semi-grappige spraak- verwarring op.
Verwijswoorden in (bijv.) contracten zijn heel wat minder grappig. Daar leiden dergelijke woorden vaak tot rechtszaken, want wáár verwijzen die verwijswoorden eigenlijk naar? Met andere woorden: wat is het antecedent?
In Weichert Co. Of Maryland Inc. v. Faust (2011) ging het over het woord hereunder. Dit woord kwam voor in een onderbepaling van een contract. Na veel woordenboekengeraadpleeg (“According to Black’s Law Dictionary, “hereunder” means “[i]n accordance with this document.” Black’s Law Dictionary 745, 8th ed. 2004), en het napluizen van andere rechtszaken over hetzelfde woord (case law is immers een belangrijk fundament in Common Law-rechtspraak), kwam de rechtbank dan eindelijk tot een besluit.
In Tomran, Inc. v. Passano (2006) ging het zelfs over wat er wel en niet zou moeten vallen onder de term hereunder and thereunder: Therefore, we conclude that the only reasonable interpretation of “hereunder and thereunder” is one wherein the phrase limits the scope of the choice of law provision to those rights enumerated in the Deposit Agreement and Receipts.
En de lijst van rechtszaken over deze woorden valt moeiteloos uit te breiden.
De in 2011 voor het Britse Supreme Court uitgevochten zaak Rainy Sky SA and others v Kookmin Bank is een mijlpaal in Brits contractenrecht. Daar ging het om het woord such als in: all such sums due to you under the contract. Het Supreme Court oordeelde dat als woorden in een contract ambigu zijn, een rechtbank deze woorden moet interpreteren naar business common sense; en dat het voor geen van beide partijen een vereiste is te bewijzen dat een alternatieve interpretatie onredelijk is. (Het is zo’n belangrijke uitspraak dat hier zelfs een Wikipedia-lemma aan is gewijd).
In Loso v. Loso (2011) ten slotte vochten twee gewezen echtelieden over de te betalen school-gelden van hun dochter Sarah. De zaak ging het voornamelijk over het woord said, als in: to pay for one-half the cost of Sarah’s college educational expenses (…) subject to the limitation that said cost shall not exceed the tuition for a full-time residential student at UCONN-Storrs. Gaat het (=said cost) om one-half the cost of om Sarah’s college educational expenses? Hier oordeelde de rechtbank dat the language was clear and unambiguous. Hetgeen onmiddellijk in een hoger beroep uitmondde…
Het maakt eigenlijk niet uit hoe of in wiens voor- of nadeel een rechtbank oordeelt. Het gaat om het loutere feit dát er een zaak werd aangespannen. Het gaat om ambigu taalgebruik in contracten waar de opstellers rekening mee zouden moeten hebben gehouden. Er zijn meer dan genoeg alternatieven voorhanden om die ambiguïteit (en dus ook daaruit voortvloeiende rechts-zaken) te voorkomen.
Het is misschien geen toeval dat dergelijke “antecedent”-zaken bijna altijd gaan over archaïsche woorden als hereunder, thereunder, said en such (en overigens ook: same). Woorden die alleen maar (of liever gezegd: alleen maar als verwijswoorden) worden gebruikt in een juridische setting. Dat je ze natuurlijk ook in een “gewone” setting kan gebruiken, is in deze korte grappige blog van Wayne Schiess te lezen. Ik zou zeggen: let op als u graag deze woorden gebruikt; weet dat ambiguïteit op de loer ligt!
PS: Drie van de vier in deze blog (oeps! bijna schreef ik: “hierboven”…) geciteerde rechtszaken klikken door naar https://casetext.com. Als u de hele tekst wilt lezen, moet u zich daar even registreren. Het is (voor een groot gedeelte) gratis.
Over de auteur
Peter Peek is een van de eigenaren van Branch Out Legal, een trainingsorganisatie dat zich concentreert op trainingen Legal English voor de juridische sector. Hij is afgestudeerd in Kunstgeschiedenis en Scandinavische Taal- en Letterkunde. Peter werkt al meer dan 25 jaar in Sales & Client Services binnen de wereld van Corporate Training en voordat hij met Nicola Courtney Branch Out begon, werkte hij voor een aantal internationale trainingsinstituten. Hij begrijpt de trainingsvraagstukken die organisaties hem voorleggen en weet daar creatieve oplossingen bij te vinden. De laatste jaren concentreert hij zich met Branch Out Legal op de juridische dienstverlening. Peters realistische en georganiseerde aanpak zorgen ervoor dat klanten dikwijls een langdurige relatie met Branch Out aangaan. Bij Branch Out is Peter verantwoordelijk voor marketing, verkoop en klantencontact.